31 maja obchodzimy Światowy Dzień bez Papierosa. Święto to zostało zainicjowane przez Światową Organizację Zdrowia i ma na celu zwrócenie uwagi na szkodliwość palenia tytoniu.
Palenie tytoniu stanowi największe, możliwe do prewencji, śmiertelne zagrożenie dla zdrowia na świecie.
Jest przyczyną większej liczby zgonów niż AIDS, alkoholizm, wypadki samochodowe, narkotyki, pożary, zabójstwa i samobójstwa razem wzięte.
Dym tytoniowy zawiera około 4000 substancji chemicznych, w tym około
40 rakotwórczych. Uzależnienie od palenia tytoniu niesie za sobą negatywne
i poważne skutki zdrowotne, pogarsza jakość życia, powoduje liczne choroby układu oddechowego, choroby układu krążenia oraz choroby nowotworowe.
Dym papierosowy ma również bardzo niekorzystny wpływ na urodę.
Skóra jest niedotleniona, z czasem cera staje się coraz bledsza i bardziej poszarzała. Dzieje się tak, gdyż zapalenie papierosa powoduje skurcz naczyń krwionośnych skóry utrzymujący się do 90 minut.
Palenie tytoniu przez matkę w czasie ciąży jest przyczyną wielu powikłań u dziecka, gdyż nie otrzymuje ono wystarczającej ilości tlenu, który jest potrzebny do prawidłowego wzrostu i rozwoju. Dziecko jest zmuszone do biernego palenia –
za pośrednictwem matki, płód narażony jest na działanie szkodliwych substancji zawartych w dymie. Noworodek o niższej masie urodzeniowej jest bardziej podatny
na choroby wczesnodziecięce, w tym zespół nagłej śmierci noworodków. Istnieje także zwiększone ryzyko porodu przedwczesnego, powikłań ciąży, a nawet zgonu okołoporodowego. U dziecka nasilają się także niektóre choroby odtytoniowe
(np. zapalenie płuc, astma oskrzelowa, czy zapalenie ucha środkowego).
Również rozwój psychofizyczny takiego dziecka jest opóźniony.
Bierni palacze narażeni są na większe stężenie substancji szkodliwych. Według szacunków, co roku z powodu biernego palenia umiera przedwcześnie ok. 600 tys. osób, z czego sporą część stanowią dzieci. Substancje powstające w procesie spalania wyrobów tytoniowych ulegają szeregowi przemian chemicznych, a wdychany przez biernego palacza dym tytoniowy ma aż 35 razy więcej dwutlenku węgla i 4 razy więcej nikotyny, niż dym wdychany przez aktywnego palacza. Palenie bierne prowadzi
do wielu chorób. Zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuc i układu oddechowego (infekcje, zapalenia, ataki kaszlu, astmę a nawet przewlekłą obturacyjną chorobę płuc). Nawet znikome ilości dymu tytoniowego mogą mieć bezpośredni wpływ na krzepnięcie krwi, powstawanie skrzepów, rozwój miażdżycy. Poprzez silnie alergizujące działanie może prowadzić do podrażnienia śluzówki, czyli np. zaczerwienienia i łzawienia oczu
Zakazy palenia w miejscach publicznych i wszelkich miejscach, w których mogą przebywać osoby narażone na bierne palenie, stają się coraz popularniejsze. Obowiązują m. in. w Australii, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Włoszech, Francji. W Polsce obowiązuje zakaz palenia w lokalach gastronomicznych i rozrywkowych, zakładach pracy oraz innych pomieszczeniach użytku publicznego, ogólnodostępnych miejscach przeznaczonych do wypoczynku i zabawy dzieci, na przystankach komunikacji miejskiej i w środkach publicznego transportu oraz na dworcach.
Od 2010 r. na paczkach papierosów obowiązkowe jest umieszczanie informacji
o szkodliwości palenia. Działania te mają na celu zniechęcić do sięgania po papierosy
i ochronę osób niepalących.
Na zaprzestanie palenia nigdy nie jest za późno. Osoby uzależnione od tytoniu po pomoc mogą zgłosić się do lekarza rodzinnego lub specjalistycznych poradni. Możliwość uzyskania nieodpłatnej pomocy osobom palącym lub poszukującym pomocy dla swoich bliskich oferuje również Telefoniczna Poradnia Pomocy Palącym działająca pod numerem: 801 108 108. Można też uzyskać informacje na stronie internetowej: www.jakrzucicpalenie.pl
U specjalisty możemy dowiedzieć się jak rzucić palenie, jakie są psychologiczne
i biologiczne mechanizmy uzależnienia od tytoniu, jak pracować nad motywacją,
jakie są indywidualne korzyści wynikające z rzucania palenia, jak głębokie jest nasze uzależnienie, jak zaplanować proces zaprzestania palenia, jakie są metody zaprzestania palenia i która jest najlepsza dla nas, jak przebiega proces zaprzestania palenia, jak radzić sobie w trudnych chwilach i gdzie w naszej okolicy znajdziemy poradnie dla osób rzucających palenie.
Ważna jest profilaktyka i to jaki przykład dzieciom i młodzieży będą dawać dorośli, ponieważ samo zakazywanie młodym ludziom palenia nie przyniesie rezultatów, jeśli dorośli nie będą świecić przykładem.
Każdy człowiek ma prawo wyboru –
może wybrać palenie lub zrezygnować
z niego. Dokonując w przyszłości wyboru należy kierować się roztropnością.
Należy zastanowić się: tytoń albo zdrowie.
Wychowawca Małgorzata Gorzelak