Samoocena to bardzo ważna struktura psychiczna pomagająca człowiekowi wyodrębnić siebie ze środowiska oraz określić własną istotę. W. James, który jest uważany za twórcę pojęcia samooceny, zdefiniował ją jako „subiektywną ocenę powstającą na bazie dokonania bilansu osobistych sukcesów i porażek” (Szymborowski 2007, s. 42). Procesy porównywania i odróżniania wartości własnej osoby od innych są podstawą do kształtowania się poczucia własnej wartości. (Urban 2008, s. 30). Jednostka w swych postępowaniach powinna uwzględniać własne możliwości, podejmując odpowiedzialne, zwłaszcza trudne decyzje. Podstawą do przewidywania skutków tych działań jest ocena własnych zdolności i sprawności. Jeśli samoocena jest adekwatna, wtedy osoba nawet w trudnych sytuacjach reaguje rozważnie. Jeśli samoocena jest zaniżona lub zawyżona, wówczas jednostka wykazuje zapotrzebowanie na informacje potwierdzające jej wartość. Brak informacji pozytywnych wywołuje u nich niepewność, lęk, przygnębienie, poczucie winy, panikę czy zniechęcenie. Wysoka samoocena niweluje negatywne działanie stresu oraz wiąże się z dobrym samopoczuciem. Badania wskazują, że ludzie mający niską samoocenę mają skłonności do krytykowania innych, co pozwala im czuć się lepszymi. Natomiast ludzie pewni swojej wartości częściej odbierają stan rzeczy takim jaki jest i czerpią
z tego przyjemność.

Aby przyjrzeć się poziomowi samooceny wychowanków w Bursie Miejskiej
w Częstochowie pedagog Justyna Klejny- Czubak oraz wychowawca Joanna Kowalczyk przeprowadziły Test samooceny mgr Katarzyny Płuskiej – specjalistki
ds. komunikacji społecznej oraz zarządzania zasobami ludzkimi. Test składał się z 20 pytań, na które wychowankowie odpowiadali anonimowo: Tak, Nie, Nie wiem. Narzędzie to mierzy samoakceptację badanej osoby oraz sposób postrzegania siebie. Za poszczególne pytania wychowankom przyznawano 1 punkt. Jeśli wynik jest poniżej 5 punktów – koniecznie należy zająć się podwyższeniem poczucia własnej wartości
i samooceny. Jeśli wynik jest powyżej 5 punktów- posiada się bardzo dobrze rozwinięty poziom samooceny. W badaniu wzięło udział 49 wychowanków. Wyniki badań wahały się w przedziale 4,5 a 9 punktów, co oznacza że odnotowano bardzo niskie poczucie wartości (poniżej 5 punktów) oraz wysokie (powyżej 5 punktów). Średni wynik samooceny ogólnej badanej młodzieży wyniósł 7,8 pkt. Spośród 49 wychowanków tylko dwie osoby osiągnęły wynik poniżej 5 punktów. Diagnozowanie wychowanków tym narzędziem badawczym wykazało, że większość wychowanków Bursy Miejskiej
w Częstochowie wykazuje wysokie poczucie własnej wartości.

Pracując na co dzień z młodzieżą i mając możliwość obserwowania młodych ludzi
w wielu sytuacjach, mamy ogromną świadomość tego, jak ważną rolę w życiu odgrywa samoakceptacja i poczucie własnej wartości. Grono pedagogiczne Bursy Miejskiej stwarza wychowankom wiele możliwości udziału w różnych zajęciach, w trakcie których mają szansę wzmacniać swoją samoocenę. Cieszy nas to, że nasi wychowankowie mają właściwy poziom poczucia własnej wartości, są świadomi swoich mocnych stron, cechuje ich otwartość na nowe sytuacje, co doskonale rokuje na to, że w dorosłym życiu będą potrafili spełniać woje marzenia, realizować własne plany i osiągną szeroko rozumiany sukces.

Dziękujemy Wychowankom za udział w badaniu,

pedagog Justyna Klejny- Czubak

wychowawca Joanna Kowalczyk.